دوبالان گزنده حشراتی هستند که دو بال برای پرواز دارند و خون انسان و حیوانات را میمکند. در بسیاری از نقاط جهان نیش آنها ناقل بسیاری از بیماری های شایع در اکثر مناطق گرمسیری میباشند که باعث بیماری و مرگ و میر در طیف وسیعی میشوند. مهمترین گروه دوبالان گزنده پشه ها هستند که دارای بدنی باریک و دراز و قطعات دهانی سوراخ کننده ی سوزنی شکل هستند. سایر سایر گروه ها شامل مگس های سیاه، پشه خاکی های فلبوتومین، مگس های تسه تسه، میدج های گزنده، مگس های اسب (تابانیده ها)، و مگس های اصطبل هستند که بطور معمول واجد قطعات دهانی کوتاه تر و بده های تنومند تری هستند. سه گروه آخر حشراتی هستند که به عنوان ناقلین بیماری های انسانی اهمیت کمتری دارند.
پشه ها بدلیل داشتن بدن باریک و بلند، پاهای دراز و قطعات دهانی سوزنی شکل بلند از دیگر دوبالان گزنده متمایز میباشند. فلس های بال گاه دارای ویژگی های مشخصی هستند. حشرات بالغ طولی بین 5/12 – 2 میلی متر دارند. بعضی گونه ها در صبح، غروب و شب و بعضی دیگر در طول روز خونخواری میکنند. گونه ها ممکن است داخل یا بیدون از خانه ها خونخواری کنند. 3000 گونه پشه وجود دارد که تقریبا 100 گونه آنها ناقلین بیماری های انسانی هستند. اقدام های کنتل به طور معمول علیه یک یا چند گونه از مهمترین آنها صورت میگیرد که میتواند بالغ یا لارو آنها را مورد هدف قرار دهد.
برخی اقدامات کنترلی جهت محافظت از خود در برابر گزش پشه ها شامل موارد زیر است :
1) استفده از دور کننده ها
2) لباس های حفاظتی
3) لباس های آغشته به سموم
4) پشه بند های آغشته به سم : ®Olysetnet و ®Permanet
5) کویل های ضد پشه
6) مت های تبخیر شونده
7) قو طی های اسپری تحت فشار